Sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
W dzisiejszym artykule postaramy się przybliżyć wam jak najdokładniej procedurę sprzedaży udziałów. Zapraszamy do poniższej lektury.
Forma prawna zbycia udziałów
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa, sprzedaż udziałów powinna zostać dokonana w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, co wymaga faktycznej obecności stron u notariusza. Niemniej jednak, w przypadku spółki, która została zawiązania przy wykorzystaniu platformy teleinformatycznej, tj. systemu S24, sprzedaż udziałów przez wspólnika jest możliwa przy wykorzystaniu systemu S24. W tym drugim przypadku oświadczenia sprzedającego i kupującego opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym ? ze sprzedażą udziałów w ten sposób wiążą się jednak istotne problemy natury prawnej, w przypadku, gdyby sąd nie chciał dokonać wpisu zmiany wspólnika z przyczyn formalnego błędu wniosku, sama umowa zostaje unicestwiona wraz ze skutkami, które wywołała.
Obowiązek uzyskania zgody
Umowa spółki może uzależnić sprzedaż udziałów od uprzedniego uzyskania zgody spółki. Zgodę, o której mowa w zdaniu poprzednim udziela zarząd w formie pisemnej. W przypadku, gdy spółka odmówi wydania zgody, można zwrócić się do sądu rejestrowego o wydanie zastępczej zgody na zbycie, ale tylko i wyłącznie jeżeli istnieją ważne powody. Umowa spółki może zawierać również inne ograniczenia w zbywaniu udziałów, dlatego przed faktyczną sprzedażą konieczna jest jej weryfikacja.
Czasami sprzedaż udziałów wymagać będzie uzyskania innych zgód np. UOKIK gdyby w wyniku zbycia doszło do nadmiernej koncentracji podmiotów na danym rynku.
Prawo pierwszeństwa nabycia udziałów
Umowa spółki może przyznać prawo pierwszeństwa nabycia udziałów na rzecz dotychczasowych wspólników. Prawo pierwszeństwa nabycia udziałów, o którym mowa w zdaniu poprzednim, oznacza, że wspólnik, który zamierza sprzedać swoje udziały, zobligowany jest w pierwszej kolejności zaoferować udziały pozostałym wspólnikom lub innym osobom, którym przyznane zostało prawo pierwszeństwa nabycia udziałów. Z chwilą, gdy dotychczasowi wspólnicy zrezygnują, z prawa pierwszeństwa nabycia udziałów, to wspólnik może zbyć udziały na rzecz dowolnie wybranego przez siebie podmiotu, na takich samych warunkach jakie zaproponował wspólnikom, którym przysługiwało prawo pierwszeństwa nabycia udziałów. Z realizacją prawa pierwszeństwa w praktyce, gdy umowa spółki nie opisuje prawa pierwszeństwa kompleksowo i poprawnie może wiązać się wiele problemów.
Obowiązek zawiadomienia spółki
Kodeks spółek handlowych uzależnia skuteczność przejścia udziałów wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o zbyciu wraz z dowodem dokonania czynności. Czy to oznacza, że kupujący nie staje się wspólnikiem z chwilą podpisania umowy sprzedaży udziałów? Nie, tylko do chwili zawiadomienia spółki i przedstawienia jej dowodu transferu udziałów, nowy wspólnik nie może wykonywać praw korporacyjnych.
W świetle powyższego, to że spółka udzieliła zgody na sprzedaż udziałów, nie jest równoważne z jej zawiadomieniem o rozporządzeniu udziałami, ponieważ udzielona zgoda tyczy się czynności przyszłej niepewnej, tj. czynności, która może wcale się nie ziścić.
Cena sprzedaży udziałów
Sprzedaż udziałów powinna odbyć się na zasadach rynkowych, a to jak należy rozumieć to sformułowanie, wskazują przede wszystkim przepisy podatkowe. Bowiem zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży ? wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. W sytuacji, w której cena udziałów zbyt mocno odbiega od ich wartości rynkowej, urząd skarbowy może ją podważyć, wzywając strony umowy do zmiany wartości ceny sprzedaży lub złożenia informacji dotyczących ceny. Podobnie, zachowania ceny rynkowej wymagają przepisy ustaw podatkowych dotyczące tzw. cen transferowych, odnoszące się do ustalania zasad i warunków rynkowych przy transakcjach z podmiotami powiązanymi.
Obowiązki organów wykonawczych spółki
Z chwilą poinformowania spółki o nabyciu udziałów przez nowego wspólnika, czynność ta staje się w pełni skuteczna i doniosła. Zatem na mocy przepisów, zarząd jest zobligowany, do zaktualizowania listy wspólników, którą to musi przedłożyć sądowi rejestrowemu, celem ujawnienia sprzedaży udziałów w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, do Krajowego Rejestru Sądowego nie zgłaszamy wspólników, którzy posiadają mniej niż 10% udziałów, co jednak nie przekreśla obowiązku sporządzenia zaktualizowanej listy wspólników i zgłoszenia jej do akt rejestrowych spółki przez zarząd.
Obowiązki podatkowe
Sprzedaż udziałów, została opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Do którego wyliczenia, opłacenia i złożenia Urzędowi Skarbowemu został zobligowany nabywca, w terminie 14 dni. W przypadku niedotrzymania ustawowego terminu, należy złożyć deklarację wraz z czynnym żalem. Z kolei podatek dochodowy (PIT) może zapłacić ten, kto na zbyciu udziałów wygenerował dochód. Rozliczenie w tym zakresie składa się na PIT-38 do 30 kwietnia roku następującego po roku zawarcia umowy.
Inne obowiązki
Może okazać się również tak, że zmiana składu wspólników wymagać będzie zgłoszenia aktualizacyjnego w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych.
Podsumowanie
Sprzedaż udziałów może być transakcją prostą i nieskomplikowaną przy małych podmiotach gospodarczych, może być też transakcją, której doprowadzenie do końca zajmuje kilka miesięcy z uwagi na uprzednią konieczność przeprowadzenia audytu tzw. ?due diligence? nabywanej spółki. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku służymy Państwu pomocą i zapraszamy do kontaktu.
Zespół Kancelarii LTM Tax&Legal