Planowane zmiany w IP Box uderzą w ponad 7 tys. przedsiębiorców z branży IT?

Szeroko komentowany projekt ustawy (druk nr: UD116) nowelizujący m.in. ustawy o podatkach dochodowych obejmuje swoim zakresem bardzo istotne zmiany w zakresie warunków opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej preferencyjną stawką podatku wynoszącą 5% (ulga IP Box). Tylko w 2024 r. z IP Box skorzystało 7 494 podatników PIT, którzy w przeważającej mierze stanowią mikroprzedsiębiorstwa z branży IT. Jak planowane zmiany mogą wpłynąć na ich sytuacje?

Nowe warunki od 2026

Projekt, który jeszcze w tym roku będzie przedmiotem obrad parlamentu, przewiduje wprowadzenie w art. 30ca ustawy o PIT dwóch nowych alternatywnych warunków umożliwiających zastosowanie ulgi IP Box:

1)      Obowiązek zatrudniania na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osób (w przeliczeniu na pełne etaty), przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, lub

2)      Ponoszenie miesięcznie kosztów wynagrodzenia z tytułu umowy innej niż umowa o prace na rzecz co najmniej 3 osób, w wysokości stanowiącej co najmniej trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w trzecim kwartale roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń podatnik jest płatnikiem PIT lub składek ZUS.

Co istotne, przy ocenie spełnienia ww. nie uwzględnia się osób będących podmiotami powiązanymi z podatnikiem, a więc również członków rodziny przedsiębiorcy.

Na dokładkę? danina

Jeśli przedsiębiorcy uda się spełnić wspomniane warunki, to zgodnie z założeniami projektu będzie dodatkowo musiał uwzględnić dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (objęte IP Box) w kalkulacji podstawy obliczenia daniny solidarnościowej, czyli 4% podatku od nadwyżki sumy dochodów ze źródeł objętych daniną ponad kwotę 1 mln zł.

Skutki planowanych zmian

Na wejściu życie przepisów w zaproponowanej wersji najbardziej straciliby Ci przedsiębiorcy, którzy dotychczas rozwijali autorskie oprogramowanie komputerowe w jednoosobowych działalnościach gospodarczych nie zatrudniając przy tym personelu (np. start-upy, ale również członkowie większych zespołów, niezatrudnieni na umowę o pracę). Nie będą oni uprawnieni do skorzystania z ulgi nawet po spełnieniu warunku zatrudnienia, jeśli będą współpracować ze swoim rodzeństwem, małżonkiem czy dzieckiem. W przypadku większych firm (np. software-house) oraz podatników CIT wprowadzane zmiany najprawdopodobniej nie spowodują utraty prawa do skorzystania z ulgi, ponieważ nawet jeśli współpracują z członkami swoich zespołów programistycznych na zasadzie B2B, to zazwyczaj zatrudniają już również personel pomocniczy lub skupiający się na pozostałej działalności operacyjnej, dzięki czemu w większości z marszu spełnią nowe wymagania.

Wydaje się zresztą, że taki jest cel rządowego projektu ustawy, ponieważ zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami MF ma on doprowadzić do "ograniczenia stosowania IP Box przez podatników PIT, którzy wykonują pracę w modelu B2B (JDG bez pracowników) w celu optymalizacji podatkowej". Jak jednak to twierdzenie ma się do założeń stojących za wdrożeniem IP Box, którymi przypomnę było wspieranie działalności innowacyjnej? Tych samych innowacji, które często rodzą się w takich właśnie JDG prowadzących działalność badawczo-rozwojową? To już jednak temat na nieco dłuższą dyskusję?

Spełniam nowe wymagania do zastosowania IP BOX ? czy mogę dalej działać w oparciu o uzyskaną wcześniej interpretację indywidualną?

Co do zasady interpretacja indywidualna traci moc ochronną w przypadku zmiany przepisów będących podstawą do jej wydania i to od momentu, w którym przedmiotowa zmiana nastąpiła. Oznacza to również, że organ podatkowy nie musi informować podatnika o tym, że jego zdaniem dana interpretacja wygasła, tudzież utraciła moc ochronną.  Jednak nie każda zmiana treści przepisów powoduje utratę mocy ochronnej interpretacji, ponieważ skutku takiego nie wywołuje zmiana, która nie wpływa na dokonaną w niej wykładnię. Zatem, aby nowelizacja przepisów o IP Box skutkowała wygaśnięciem mocy ochronnej uzyskanej interpretacji, zmiany przepisów musiałyby być na tyle istotne, że ich zmienionego brzmienia nie dałoby się pogodzić się z rozstrzygnięciem organu. Zmiana regulacji niemająca wpływu na dokonaną wykładnię nie powinna powodować utraty ochrony.

Wydaje się jednak, że właśnie tak, w kontekście większości interpretacji dot. IP Box, należy ocenić zaproponowaną zmianę przepisów ? jako niemającą wpływu na ocenę pozostałych warunków do zastosowania ulgi, a będących przedmiotem rozstrzygnięcia organu (np. czy działalność wnioskodawcy ma przymioty B+R czy możliwości zaliczenia kosztów do danej kategorii w ramach wskaźnika Nexus). Używam zwrotu "wydaje się", ponieważ nie można zapominać, że ustawa musi przejść jeszcze cały proces legislacyjny oraz zostać podpisana przez Prezydenta, a w tym czasie jej treść może ulec znaczącym zmianom.

Dodatkowo, w polskim prawie podatkowym zdarzało się już, że organy podatkowe podejmowały działania zupełnie absurdalne, takie jak wygaszanie w całości interpretacji dot. ulgi B+R z uwagi na ich częściową niezgodność z wydaną interpretacją ogólną. Sytuacja ta dotyczyła korzystniejszego rozstrzygnięcia wykładni przepisów w interpretacji ogólnej względem wydawanych powszechnie interpretacji (w zakresie zaliczania do kosztów kwalifikowanych również wynagrodzeń pracowniczych za okres urlopu i zwolnienia chorobowego), co jednak zostało gremialnie skrytykowane w orzecznictwie (np. wyrok NSA z dnia 13 lipca 2023 r., sygn. II FSK 224/21). W takich warunkach jakiekolwiek jednoznaczne przewidywania zdają się nie być zbyt zasadne.

Ostatni moment na refleksję

Nie należy jednak zapominać, że nawet w razie wejścia w życie przepisów w przedstawionej wersji, najczęściej stosowana ulga na innowacje może nadal być przedmiotem korekt deklaracji oraz być rozpoznawana za nieprzedawnione okresy (2019-2025). Jest to zatem ostatni moment na to, by Ci przedsiębiorcy z branży IT, którzy jeszcze nie tego nie zrobili, zweryfikowali wraz ze swoim doradcą podatkowym czy ich dotychczasowa działalność w tych latach pozwalałaby na zastosowanie 5% stawki podatku, a następnie wystąpili o zwrot nadpłaconego podatku, nim upłynie termin przedawnienia?

Zespół LTM Tax & Legal