DEPOZYT NOTARIALNY, JAKO FORMA ZABEZPIECZENIA

Dotychczas w ramach naszych artykułów informowaliśmy o akredytywie ? jako sposobie zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przy realizacji kontraktów. Link do artykułu znajdziesz tutaj. W nowym artykule chcemy zaprezentować kolejną instytucję, narzędzie będące formą zabezpieczania zapłaty ceny z kontraktu ? jest nią depozyt notarialny.

Depozyt notarialny został uregulowany w ustawie o notariacie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe.

Z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół, w którym wymienia datę przyjęcia, ustala tożsamość osoby składającej, datę mającego nastąpić wydania oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby odbierającej depozyt. Wydanie depozytu następuje za pokwitowaniem.

Mimo istnienia instytucji depozytu notarialnego i uregulowaniu jej przez ustawodawcę, jest ona stosunkowo rzadko stosowana przez strony kontraktów. Przyczyną, może być niska świadomość prawna o istnieniu takiej możliwości a podkreślić należy, że depozyt notarialny, jest jedną z prostszych i bezpiecznych form zabezpieczenia zapłaty ceny dla obu stron Umowy.

Niewątpliwie depozyt notarialny jest najczęściej stosowany przy kontraktach nieruchomościowych. Tytułem przykładu kupujący i sprzedający podpisują przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. W związku z zawarciem przedwstępnej umowy sprzedaży, strony umawiają się, że kupujący wpłaca na specjalny rachunek bankowy notariusza depozyt, jednocześnie określając warunki oraz datę wypłaty komentowanego depozytu tj. w przypadku zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży nieruchomości, zostanie on wypłacony na rzecz sprzedającego, a w przypadku nie zawarcia tejże przyrzeczonej umowy, zostanie on zwrócony kupującemu.

Na podstawie wyżej wymienionego przykładu, depozyt notarialny w zestawieniu z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego, jest zdecydowanie bardziej bezpieczną formą zabezpieczenia i niemal gwarantuje uzyskanie zapłaty ceny, czego nie gwarantuje akt notarialny z tak zwanych "siódemek" (akt notarialny na podstawie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego). Załóżmy, że nasz kontrahent zawierając z nami umowę gospodarczo-handlową na dużą kwotę, składa oświadczenie o poddaniu się dobrowolnej egzekucji, które zastępuje orzeczenie sądu i pozwala wszcząć stosunkowo szybko postępowanie egzekucyjne. Niemniej jednak, może okazać się, że windykacja z aktu notarialnego napotka trudności w postępowaniu egzekucyjnym z naszego kontrahenta, bo najzwyczajniej w świecie wyzbył się całego majątku, lub go nigdy nie posiadał, czy też może oświadczenie o poddaniu się dobrowolnej egzekucji zawiera braki formalne i nie wywoła żadnego skutku. Zaznaczmy, że przygotowanie brzmienia treści oświadczenia o poddaniu się dobrowolnej egzekucji, aby wywołało ono określony skutek, nie jest wcale takie łatwe i oczywiste jakby to się mogło wydawać.

Tymczasem wpłata określonej kwoty do depozytu notarialnego, której zwolnienie przez notariusza następuje po spełnieniu określonych przez umawiające się Strony warunków, to gwarancja otrzymania zapłaty. Jednocześnie, w przypadku innych form zabezpieczania zapłaty wynagrodzenia, koszt ustanowienia depozytu wydaje się być stosunkowo tani.

Koszt ustanowienia depozytu notarialnego reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, zgodnie z przepisami, którego za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego przyjęcie na przechowanie pieniędzy w walucie polskiej lub obcej, maksymalna stawka wynosi połowę stawki uzależnionej od niżej wymienionych wartości:

1) do 3000 zł - 100 zł;

2) powyżej 3000 zł do 10 000 zł - 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;

3) powyżej 10 000 zł do 30 000 zł - 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;

4) powyżej 30 000 zł do 60 000 zł - 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;

5) powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł - 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;

6) powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł - 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;

7) powyżej 2 000 000 zł - 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł.

Zespół LTM Tax & Legal