Czy będąc zatrudnionym można prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalnością gospodarczą jest wykonywana we własnym imieniu zorganizowana działalność zarobkowa prowadzona w sposób ciągły. Zaś, gdy osoba fizyczna prowadząca ww. działalność nie osiąga przychodu przekraczającego 75 % kwoty minimalnego wynagrodzenia (od lipca 2024 r. ? 3225 złotych) oraz w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej, wówczas taka działalność nie jest uznawana za działalność gospodarczą. Tego typu działalność nie wymaga rejestracji, stąd jej zwyczajowa nazwa ? działalność nierejestrowana. Najczęściej działalność nierejestrowana jest prowadzona przez osoby świadczące drobne usługi lub sprzedaż w małej skali.

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie muszą wpisywać się w Centralnej Ewidencji Informacji i Działalności Gospodarczej (ani pozyskiwać NIP-u, czy REGON-u), są zwolnione z płacenia składek
na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczek na podatek dochodowy. Ponadto działalność nierejestrowana zwalnia z płacenia podatku VAT (o ile dany rodzaj działalności nie wymaga rejestracji
do VAT) oraz nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości, a jedynie uproszczonej ewidencji sprzedaży. Natomiast prowadzący działalność nierejestrowaną są zobowiązani wystawiać faktury i paragony, rozliczać przychody w zeznaniu rocznym według skali podatkowej, przestrzegać praw konsumentów,
w tym do odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość oraz realizować obowiązki związane z reklamacją, zwrotem i naprawą sprzedanego towaru.

Warto również pamiętać, że w przypadku, gdy sprzedaż kierowana do osób fizycznych przekroczy kwotę 20 000 złotych, to osoba prowadząca działalność nierejestrowaną musi zaopatrzyć się w kasę fiskalną,
zaś w przypadku przekroczenia miesięcznego limitu przychodów (75% kwoty minimalnego wynagrodzenia) konieczne jest zarejestrowanie działalności gospodarczej w terminie 7 dni.

Co do zasady polskie przepisy nie zakazują prowadzenia działalności nierejestrowanej w przypadku pracy w ramach stosunku pracy. Nie mniej jednak, prowadzenie działalności nierejestrowanej przez pracującego jednocześnie na etacie nie może powodować naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Zatem działalność nierejestrowana nie powinna być wykonywana w godzinach pracy; wpływać na sumienne i staranne wykonywanie pracy oraz stosowanie się do poleceń przełożonych pracownika; utrudniać dbania o dobro zakładu pracy oraz naruszać obowiązku zachowania tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić na szkodę pracodawcę.

Ponadto osoba chcąca rozpocząć prowadzenie działalności nierejestrowanej powinna zweryfikować, czy jest ona zobowiązana do przestrzegania zakazu konkurencji i czy dana działalność nie będzie powodować ryzyka jego naruszenia. Należy także wspomnieć, że wykonywanie pewnych zawodów jest obwarowane dodatkowymi ograniczeniami wynikającymi z odrębnych przepisów lub zasad etyki danego zawodu, co może uniemożliwiać prowadzenie działalności nierejestrowanej w pewnym zakresie (np. radca prawny) lub całkowicie (np. aplikant sędziowski). Poza tym regulaminy pracy przyjęte przez dane zakłady pracy mogą zobowiązywać pracowników do informowania pracodawcy o prowadzeniu działalności nierejestrowanej lub jej wręcz zakazywać (np. niektóre instytucje państwowe).

Powyższe ograniczenia nie dotyczą natomiast osób "zatrudnionych" na podstawie umowy cywilnoprawnej. Wobec czego osoby wykonujące umowę zlecenia lub umowę o dzieło na rzecz danego podmiotu mają większą swobodę w prowadzeniu działalności nierejestrowanej. Natomiast osoby współpracujące na zasadzie B2B z danym podmiotem, zatem posiadające już działalność gospodarczą nie mogą prowadzić odrębnej działalności nierejestrowanej.

Zespół LTM Tax & Legal